Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych – w przypadku osób, u których niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 30 roku życia – podstawę wymiaru renty ustala się, przyjmując podstawę wymiaru składek z okresu faktycznego ubezpieczenia, czyli krótszego niż okres 10 kolejnych lat kalendarzowych.
Podstawy wymiaru renty dla ubezpieczonego, u którego niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 30 roku życia, nie ustala się, jeżeli nie pozostawał on w ubezpieczeniu co najmniej przez 1 rok kalendarzowy.
Przykład:
Ubezpieczony, urodzony 10 listopada 1979 r., do wniosku o ustalenie renty z tytułu niezdolności do pracy zgłoszonego 10 lutego 2009 r. dołączył dokumenty potwierdzające następujące okresy:
-
od 1 października 1998 r. do 30 września 2003 r. – okres studiów wyższych,
-
od 1 marca 2004 r. do 30 czerwca 2006 r. – okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę,
-
od 1 lipca 2006 r. do 31 stycznia 2007 r. – okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
-
od 1 października 2007 r. do 31 stycznia 2009 r. – okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy zostanie ustalona z okresu faktycznego podlegania ubezpieczeniu, gdyż zainteresowany nie może udowodnić 10 kolejnych lat kalendarzowych podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Przy ustaleniu podstawy wymiaru renty zostanie uwzględnione wynagrodzenie i zasiłek dla bezrobotnych z lat: 2004, 2005, 2006, 2007 i 2008, a suma uzyskanych wskaźników z poszczególnych lat zostanie podzielona przez 6 (tj. przez faktyczną liczbę lat kalendarzowych podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym).
Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników.
Kwotę minimalnego wynagrodzenia organ rentowy przyjmuje z urzędu, bez konieczności składania przez zainteresowanego wniosku w tej sprawie. W celu ustalenia podstawy wymiaru renty oblicza się:
-
sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, a także wartość świadectw rekompensacyjnych, zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych lub stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy za okres udokumentowanej niezdolności do pracy – w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,
-
stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,
-
średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty nie może być wyższy niż 250%.
Podstawę wymiaru renty uzyskuje się przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty przez kwotę bazową.
Kwota bazowa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym. Kwota bazowa jest ustalana corocznie i obowiązuje od dnia 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego.
Wysokość kwoty bazowej ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do 7 roboczego dnia lutego każdego roku.
Do obliczenia podstawy wymiaru stosuje się kwotę bazową obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku o rentę albo w dniu powstania uprawnień do świadczenia, jeżeli jest to data późniejsza w stosunku do daty zgłoszenia wniosku.
Poradnik ZUS