Renta z tytułu niezdolności do pracy – część 1

Warunki nabywania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz zasady ustalania jej wysokości określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwana dalej ustawą emerytalną.

Informacje ogólne

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został uznany za niezdolnego do pracy, 
• ma wymagany – stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy – okres składkowy i nieskładkowy,
• niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) określonych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wymóg powstania niezdolności do pracy w określonym ustawą emerytalną czasie nie obowiązuje w stosunku do osoby, która spełnia łącznie następujące warunki:

• została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,
• spełnia warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego oraz
• legitymuje się co najmniej 20-letnim (w przypadku kobiety) i 25-letnim (w przypadku mężczyzny) okresem składkowym i nieskładkowym.

Przykład

W marcu 2009 r. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy zgłasza 43-letnia kobieta, legitymująca się 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Ubezpieczona pobierała zasiłek dla bezrobotnych do czerwca 2007 r., a następnie nie podjęła żadnej pracy. Okres pobierania zasiłku był poprzedzony 11-letnim, nieprzerwanym okresem zatrudnienia.

Lekarz orzecznik stwierdził, iż ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy, a niezdolność ta powstała w marcu 2009 r., zatem po upływie 18 miesięcy od ustania pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Ubezpieczonej przysługuje jednak prawo do renty, ponieważ została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, spełnia warunek posiadania wymaganego 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, przebytego w okresie ostatnich 10 lat poprzedzających datę zgłoszenia wniosku o rentę. Wnioskodawczyni legitymuje się 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, co w tym przypadku znosi warunek powstania tej niezdolności w czasie ubezpieczenia lub w okresie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.