Jakie prawa przysługują ciężarnej pracownicy?

Kobiety zachodzące w ciążę często z niepokojem oczekują reakcji przełożonych na informację o spodziewanym dziecku. Obawiają się kłopotów w pracy, zmniejszenie wynagrodzenia czy nawet zwolnienia.

Często zapominają lub nie znają warunków specjalnej ochrony jaką gwarantuje im  kodeks pracy.

Ciąża pracownicy postrzegana z perspektywy pracodawcy może powodować problemy – konieczność znalezienia zastępstwa doświadczonej osoby, opłacania jej wynagrodzenia i składek ubezpieczeniowych czy zwiększone prawdopodobieństwo częstych zwolnień lekarskich.

Polskie prawo, w szczególności przepisy kodeksu pracy,  chroni kobiety w ciąży przed takim podejściem właścicieli firm. Dodatkową wykładnię stanowi analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego, która pozwala ustalić faktyczny zakres i okoliczności tej ochrony.

Prawnicy D.A.S. Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej S.A. tłumaczą, jak wygląda ta specjalna opieka roztaczana nad ciężarnymi pracownicami.

Rozwiązanie umowy o pracę

Na podstawie kodeksu pracy (art. 177, § 1) pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać z ciężarną pracownicą umowy o pracę w okresie ciąży, a także w trakcie urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem od tego jest sytuacja, w której zachodzą uzasadnione przyczyny rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy, a reprezentująca pracownicę organizacja związkowa (jeśli działa w firmie) wyrazi zgodę na wypowiedzenie umowy.

– Należy pamiętać, że zakaz ten rozciąga się także na sytuację, jeżeli wypowiedzenie zostało wręczone pracownicy w okresie przed zajściem w ciążę, a pracownica zaszła w ciążę w trakcie jego trwania – wyjaśnia Kamil Markiewicz, prawnik z D.A.S. – Kobieta chroniona jest także, jeśli rozwiązanie umowy miało miejsce w okresie, gdy była ona już w ciąży, lecz jeszcze o tym fakcie nie wiedziała.

–  Wystarczającym dowodem na to jest zaświadczenie lekarskie, na podstawie którego pracodawca ma obowiązek przywrócić ją do pracy – jeśli tego nie uczyni pracownicy przysługuje prawo do domagania się wypłaty wynagrodzenia za cały czas niewykonywanej pracy. Jeśli pracownica podlegała z tytułu ciąży ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy, a powiadomiła o tym pracodawcę dopiero po jego ustaniu, to również powinna być przywrócona do pracy, jednakże nie ma wtedy prawa do wynagrodzenia za okres od ustania stosunku pracy do zawiadomienia pracodawcy – dodaje Kamil Markiewicz.