Świadczenie przysługuje pod warunkiem, że
nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę. Inaczej jest jednak w przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2.
Wtedy zasiłek przysługuje rodzicowi nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny, mogący zająć się dzieckiem.
Zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny
Niekiedy powodem korzystania z zasiłku opiekuńczego jest opieka nad członkiem rodziny, którym jest małżonek, rodzice, teście, wnuki lub rodzeństwo. Możliwość taka występuje tylko wówczas, gdy osoby te w okresie sprawowania opieki
pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym.
Oczywiste jest również, że świadczenie zostanie przyznane tylko pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę.
Jak już zostało wspomniane,
zasiłek opiekuńczy przysługuje wyłącznie z tytułu sprawowania opieki nad członkami rodziny. Dlatego też nie ma możliwości otrzymania świadczenia np. z tytułu opieki nad chorą konkubiną, nawet jeśli prowadzimy z nią wspólne gospodarstwo domowe.
Podobnie jest w przypadku opieki nad byłą żony lub mężem, jeśli po rozwodzie byli małżonkowie nadal mieszkają razem. Osoby takie nie są w świetle prawa traktowane już jako członkowie rodziny.