Od 1 października państwo opłaca składki na ubezpieczenia społeczne za opiekunki dzieci do lat 3, które otrzymują pensję nieprzekraczającą minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy uaktywniającej. Zgodnie z ustawą z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3. Rodzice dziecka, którym się opiekuje, muszą zawrzeć z nią wspomnianą umowę uaktywniającą. Umowa określa m.in. czas i miejsce sprawowania opieki nad dzieckiem, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia i czas, przez jaki umowa ma obowiązywać.
Warto zaznaczyć, że nianią nie może być jeden z rodziców, także w przypadku rodzica samotnie wychowującego dziecko.
Po zawarciu takiej umowy rodzic zgłasza w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, na formularzu ZUS ZFA siebie jako płatnika składek, a na formularzu ZUS ZUA nianię jako ubezpieczoną, jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Jeżeli natomiast niania podlega już ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (np. pracuje już w innym miejscu lub prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą) to należy ją zgłosić jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA.
Zasady rozstrzygania obowiązku ubezpieczeń w przypadku wystąpienia więcej niż jednego tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych lub występowania innych okoliczności (np. prawo do emerytury lub renty), następują na takich samych zasadach, jak dla innych umów o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Wyjątek stanowi zawarcie umowy uaktywniającej z uczniem lub studentem do ukończenia przez niego 26 lat.
Składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne za nianię,
która zarabia nie więcej niż wynosi minimalne wynagrodzenie w kraju, czyli obecnie 1386 zł, pokryje ZUS z budżetu państwa.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
-
niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,
-
rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzą pozarolniczą działalność,
-
dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.
W przypadku utraty przez rodziców albo rodzica samotnie wychowującego dziecko zatrudnienia lub działalności, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych przyczyn.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie opłaca składek, w przypadku, gdy:
-
rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej,
-
umowa uaktywniająca została zawarta między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej.