Okresy nieskładkowe to okresy braku aktywności zawodowej, które – z uwagi na ich specyfikę – w pełni uzasadniają uwzględnienie przy ustalaniu prawa do renty.
Za okresy nieskładkowe uważa się np.:
-
okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy lub innych ustaw,
-
okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego lub opiekuńczego),
-
przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem:
- w wieku do lat 4 – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie (bez względu na liczbę dzieci) – do 6 lat,
- na które ze względu na stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny – dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko,
-
okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki.
Przy ustalaniu prawa do renty oraz obliczaniu jej wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Jeśli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, okres ten może zostać uzupełniony okresem ubezpieczenia społecznego rolników, za który została opłacona składka.
Przykład
W dniu 20 maja 2009 r. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy występuje 29-letnia kobieta, która udowodniła 5-letni okres ubezpieczenia z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym jako domownik oraz 2 lata i 6 miesięcy zatrudnienia w ramach umowy o pracę.
Od dwóch lat wnioskodawczyni sprawuje opiekę nad dzieckiem (w wieku do lat 4) i w dniu składania wniosku nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Lekarz orzecznik orzekł, iż niezdolność do pracy powstała w okresie zatrudnienia.
W celu nabycia prawa do renty wnioskodawczyni musi udowodnić 4 lata okresów składkowych i nieskładkowych. Do wymaganego stażu organ rentowy uwzględni: 2 lata i 6 miesięcy okresów składkowych (zatrudnienie w ramach stosunku pracy) oraz 10 miesięcy opieki nad dzieckiem (okres nieskładkowy), łącznie zatem 3 lata i 4 miesiące. Okres ten zostanie uzupełniony 8 miesiącami pracy w gospodarstwie rolnym, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne rolników.
Okresów ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Poradnik ZUS