Czy można zrezygnować z prawa do renty rodzinnej?
Gdy prawo do renty rodzinnej ustalone zostało dla więcej niż jednej osoby, na wniosek jednej lub więcej osób uprawnionych do tej renty, możliwe jest wyłączenie tej osoby, lub osób, z kręgu osób uprawnionych. Wniosek taki jest okolicznością powodującą ustanie prawa do renty wnioskodawcy (wnioskodawców) i ponowne ustalenie jej wysokości dla pozostałych osób uprawnionych do renty – od miesiąca, od którego została wstrzymana wypłata renty wnioskodawcy (wnioskodawców).
Osobie wyłączonej z kręgu uprawnionych do renty rodzinnej ponowne ustalenie prawa do tej samej renty jest możliwe wyłącznie na jej wniosek i po ponownym zbadaniu jej uprawnień. Ustalenie ponowne prawa i wysokości do tej renty rodzinnej następuje od miesiąca zgłoszenia wniosku, odpowiednio do liczby osób uprawnionych do renty.
Przykład
W dniu 5 lutego 2010 r. zmarła kobieta, urodzona 3 stycznia 1950 r. Miała ustalone prawo do emerytury obliczonej na nowych zasadach w wysokości 1800 zł. W dniu 28 lutego 2010 r. wdowiec złożył wniosek o przyznanie renty rodzinnej.
Podstawą obliczenia renty rodzinnej jest emerytura przysługująca zmarłej współmałżonce, ustalona na nowych zasadach. Do renty rodzinnej uprawniony jest wdowiec oraz 17-letnia córka i 15-letni syn.
Organ rentowy ustalił rentę rodzinną dla 3 osób w kwocie 1710 zł, co stanowi 95% emerytury, której wysokość wynosiła 1800 zł. Renta rodzinna została podzielona na równe części między uprawnione 3 osoby, wobec czego renta przysługująca jednej osobie wynosi 570 zł miesięcznie.
W dniu 1 czerwca 2010 r. wdowiec złożył wniosek o wyłączenie go z grona osób uprawnionych do renty rodzinnej, ponieważ podjął pracę i osiąga przychód przekraczający 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Organ rentowy decyzją z dnia 1 lipca 2010 r. wstrzymał wypłatę renty rodzinnej wdowcowi i ponownie ustalił wysokość renty rodzinnej dla dwojga dzieci. Renta dla dwojga dzieci wynosi 90% emerytury przysługującej zmarłej matce, tj. 1620 zł; każdemu dziecku przysługuje część renty w kwocie 810 zł (1800 × 90% : 2).
Jeżeli do renty rodzinnej lub jej części (w przypadku gdy do renty rodzinnej ma prawo więcej niż jedna osoba) uprawniona jest osoba małoletnia, z chwilą osiągnięcia przez nią pełnoletności świadczenie wypłaca się tej osobie.
Wypłata renty
Rentę rodzinną wypłaca się od dnia powstania prawa do tego świadczenia, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszony został wniosek o rentę. W razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny.
Renta może być przekazywana za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń (np. za pośrednictwem poczty), albo na rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Jeżeli renta ma być przekazywana na rachunek w banku, należy podać numer konta osobistego i adres banku.
Osobie uprawnionej
zamieszkałej za granicą renta rodzinna może być wypłacana na jej rachunek bankowy w Polsce lub do rąk osoby upoważnionej zamieszkałej w Polsce, względnie według zasad dotyczących wypłaty wynikających z umów międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.
Czy istnieje gwarancja najniższej kwoty świadczenia?
Kwota najniższej renty rodzinnej określona została w ustawie emerytalnej. Kwota ta podwyższana jest przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji świadczeń, w terminach waloryzacji świadczeń.
Gwarancją podwyższenia renty rodzinnej do kwoty najniższej renty rodzinnej objęta jest wyłącznie łączna kwota renty rodzinnej przysługująca wszystkim uprawnionym. Do kwoty najniższej renty rodzinnej nie podwyższa się części renty rodzinnej wynikającej z podziału świadczenia w przypadku, gdy do renty uprawniona jest więcej niż jedna osoba.
Nie podlega podwyższeniu kwota renty rodzinnej, jeżeli emerytura przysługująca zmarłemu nie podlegała podwyższeniu do kwoty emerytury najniższej.
Poradnik ZUS