Prowadzenie działalności spedycyjnej wymaga bardzo dobrze zorganizowanej struktury firmy. Wszystkie zadania muszą być wykonywane sprawnie i na czas. Czynności spedycyjnych jest bardzo wiele a przy ich wykonywaniu mogą powstać różne szkody. Dzięki ubezpieczeniu zostaną one pokryte przez ubezpieczyciela.
Organizowanie przemieszczania ładunków wiąże się z zawieraniem wielu umów z kontrahentami. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie danej umowy powoduje szkodę, za którą, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, odpowiedzialność ponosi spedytor. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej spedytora jest rozwiązaniem, które zapewnia ochronę w razie takiego wypadku.
Przedmiot i zakres ubezpieczenia
Ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną spedytora z tytułu umów spedycji. Szkody mogą polegać m. in. na utracie, ubytku lub uszkodzeniu przesyłki. Do czynności spedycyjnych objętych ochroną można zaliczyć w zależności od ubezpieczyciela np.:
- Przygotowanie dokumentów do wysłania towaru,
- Załadunek i wyładunek
- Kontrolę ilościową i wagową towaru
- Składowanie
- Odprawę celną
Zazwyczaj ochrona dotyczy umów spedycji wykonywanych w kraju i za granicą.
Często ubezpieczyciele oferują także dodatkowe opcje w ubezpieczeniu, np. objęcie ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z przewozem dokonanym przez spedytora własnymi lub cudzymi środkami transportu.
Umowa ubezpieczenia zazwyczaj zawierana jest na jeden rok. Możliwe jest także zawarcie umowy na okres krótszy (ubezpieczenie krótkoterminowe).
Dodatkowe koszty pokrywane przez firmy ubezpieczeniowe
Przy ubezpieczeniu OC spedytora ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) przewidują bardzo często nie tylko wypłatę odszkodowania w razie powstania szkody, ale także pokrycie dodatkowych kosztów. Poszczególni ubezpieczyciele oferują m.in.
- Pokrycie kosztów zabezpieczenia bezpośrednio zagrożonego przedmiotu przed szkodą oraz zastosowania wszelkich dostępnych środków w celu zmniejszenia szkody (występuje praktycznie u wszystkich ubezpieczycieli, zazwyczaj koszty pokrywane są w granicach sumy gwarancyjnej)
- Pokrycie niezbędnych kosztów obrony prawnej i kosztów sądowych (praktycznie standardem jest, że spór musi być prowadzony za zgodą ubezpieczyciela)
- Pokrycie kosztów powołania rzeczoznawców (zazwyczaj muszą być oni powołani w uzgodnieniu z ubezpieczycielem)
- Pokrycie kosztów związanych z koniecznością przeładunku towaru lub jego przechowywania (nie wszyscy ubezpieczyciele oferują ten rodzaj pokrycia kosztów)
Suma ubezpieczenia i składka ubezpieczeniowa
Suma gwarancyjna jest ustalana w umowie i wskazywana w polisie. Suma gwarancyjna stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody powstałe w okresie ubezpieczenia. Suma gwarancyjna może być ustalona na jedno zdarzenie lub na wszystkie zdarzenia.
Składka ubezpieczeniowa jest ustalana na podstawie taryfy składek obowiązującej u danego ubezpieczyciela w dniu zawarcia umowy. Jest ona ustalana po ocenie ryzyka. Wysokość składki zależy m.in. od:
- przychodu osiągniętego z tytułu usług spedycyjnych,
- zakresu ubezpieczenia,
- długości okresu ubezpieczenia,
- wysokości franszyzy,
- sumy gwarancyjnej,
- dotychczasowego przebiegu ubezpieczenia,
- formy płatności składki,
- rodzaju polisy.
Poszczególne firmy ubezpieczeniowe mogą także stosować zwyżki lub obniżki składki, np.:
- zniżka za podwyższenie franszyzy,
- zniżka za wprowadzenie udziału własnego ubezpieczającego w szkodzie,
- zniżka za wprowadzenie do umowy klauzul zawężających zakres ubezpieczenia,
- zniżka za bezszkodowy przebieg dotychczasowego ubezpieczenia,
- zwyżka za wprowadzenie do umowy klauzul rozszerzających zakres ubezpieczenia,
- zwyżka za rozłożenie płatności składki na wiele rat.
Wyłączenia odpowiedzialności
Przy ubezpieczeniu OC spedytora firmy ubezpieczeniowe stosują różne wyłączenia odpowiedzialności za powstałe szkody. Do najczęściej spotykanych w OWU wyłączeń można zaliczyć:
- Szkody powstałe z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa ubezpieczającego
- Szkody spowodowane naturalnymi właściwościami przesyłki lub wadą ukrytą przesyłki
- Szkody powstałe podczas spedycji żywych zwierząt
- Szkody powstałe w wyniku działania siły wyższej
- Szkody powstałe wskutek wszelkich następstw wojny etc.
- Szkody powstałe wskutek wszelkich następstw reakcji jądrowej
- Szkody wyrządzone w środowisku naturalnym
- Szkody powstałe w przesyłkach wartościowych
- Kary i grzywny nałożone na ubezpieczającego
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy spedycji powoduje, że zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego odpowiedzialność ponosi spedytor. Ubezpieczenie OC spedytora zapewnia odpowiednią ochronę na wypadek powstania takich szkód. Spedytorowi, który zawarł umowę ubezpieczenia z ubezpieczycielem, w razie zaistnienia szkody będzie przysługiwało odszkodowanie. Ubezpieczenie OC spedytora bardzo ogranicza więc ryzyko związane z prowadzeniem działalności spedycyjnej.
Paweł Bielat