PKB wzrós³ w 3kwartale 2008 roku o 4,8% r/r i by³ to czwarty kolejny kwarta³ zwalniaj±cego wzrostu. Tempo spowolnienia wydaje siê byæ nadal umiarkowane w porównaniu z gospodarkami krajów wysokorozwiniêtych, ale struktura PKB zapowiada silniejsze wyhamowanie wzrostu w kolejnych okresach.
G³ównym motorem wzrostu by³ nadal popyt wewnêtrzny, ale podczas gdy konsumpcja indywidualna ros³a niewiele wolniej ni¿ w poprzednim kwartale (+5,1% r/r), to dynamika inwestycji mocno spad³a (+3,5% r/r) i okaza³a siê najs³absza od ponad 3 lat. Pojawia siê ryzyko dalszego spowolnienia wzrostu nak³adów inwestycyjnych wraz z pogarszaniem siê wska¼ników koniunktury i perspektyw gospodarki.
Utrzymanie wysokiej dynamiki konsumpcji umo¿liwia³ wzrost dochodów rozporz±dzalnych i kredytów konsumpcyjnych jednak pozytywny wp³yw tych czynników bêdzie s³ab³. Za pozytywn± niespodziankê mo¿na uznaæ wyniki eksportu (+7,1% r/r) przy obserwowanym wzmocnieniu z³otego. Jednocze¶nie spadek popytu inwestycyjnego spowodowa³ mocne wyhamowanie importu (+5,9% r/r), co w efekcie da³o dodatni± kontrybucjê eksportu netto do wzrostu PKB. Wed³ug agencji Reuters rynkowe oczekiwania odno¶nie tempa wzrostu PKB w 4kw’2008 to ok. 4,3% r/r i 5,0% w ca³ym roku bie¿±cym.
Rynek pracy
Stopa bezrobocia w pa¼dzierniku wynios³a 8,8%, czyli spad³a o 0,1 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego miesi±ca. W stosunku do pa¼dziernika ub. r. stopa bezrobocia spad³a o 2,5 punktu procentowego, a liczba bezrobotnych o ok. 370 tys. G³ównymi przyczynami obserwowanej poprawy sytuacji na rynku pracy by³ wzrostu zatrudnienia w rozwijaj±cej siê szybko gospodarce i emigracja zarobkowa do pañstw UE. W kolejnych miesi±cach spodziewany jest sezonowy wzrost bezrobocia w okresie zimowym i dalsze wyra¼ne pogorszenie sytuacji na rynku pracy w roku przysz³ym.
Inflacja
Tempo wzrostu cen w pa¼dzierniku 2008 r. wynios³o 4,2% r/r wobec 4,5% r/r w poprzednim miesi±cu. W roku bie¿±cym inflacja wzros³a do poziomu najwy¿szego od 7 lat (4,8% r/r w sierpniu), a jej wzrost wynika³ g³ównie ze wzrostu cen ¿ywno¶ci i paliw, na które nak³adaj± siê podwy¿ki cen regulowanych (gaz, energia elektryczna itp.). Widoczna by³a te¿ presja cenowa w pozosta³ych grupach towarów i us³ug. Inflacja bazowa (bez cen ¿ywno¶ci i energii) wynios³a w 2007 roku ¶rednio 1,0%, a w pa¼dzierniku tego roku wzros³a do 2,9% r/r. W listopadzie, wg szacunków Ministerstwa Finansów, inflacja wynios³a 3,8% r/r, a g³ówn± przyczyn± jej spadku s± obni¿ki cen paliw i stabilizacja cen na rynku ¿ywno¶ci.
Stopy procentowe
W listopadzie RPP obni¿y³a stopy procentowe o 0,25 pp i tym samym rozpoczê³a cykl obni¿ek w obliczu zmniejszaj±cych siê ryzyk inflacyjnych, rosn±cego ryzyka silnego spowolnienia gospodarczego i decyzji innych banków centralnych. Skala oczekiwanych obni¿ek to ponad 1,0 pp.
Rynek obligacji
Na koniec listopada rentowno¶ci obligacji skarbowych by³y na znacznie ni¿szym poziomie ni¿ w koñcu poprzedniego miesi±ca. Rentowno¶ci spada³y w wyniku odreagowania silnego wzrostu awersji do ryzyka w pa¼dzierniku oraz na bazie oczekiwañ obni¿ek stóp procentowych zwi±zanych z oczekiwanym spowolnieniem gospodarczym wynikaj±cym przede wszystkim ze spadku tempa globalnego wzrostu gospodarczego. W najbli¿szym okresie sytuacja na rynku obligacji kszta³towana bêdzie g³ównie przez zmiany poziomu awersji do ryzyka oraz plany finansowania potrzeb po¿yczkowych bud¿etu pañstwa.
Rynek akcji
Listopad nie by³ udanym miesi±cem dla posiadaczy akcji i jednostek funduszy inwestuj±cych w akcje. Indeks WIG spad³ o 4,5%, natomiast indeks WIG20 zmniejszy³ swoj± warto¶æ o 4,6%. S³abo równie¿ zachowywa³y siê indeksy spó³ek ma³ych i ¶rednich. MWIG40 spad³ o 3,8% a SWIG80 o 2,4%. Od pocz±tku roku indeks WIG straci³ ju¿ 51,2% a WIG20 49,5%.
Spo¶ród poszczególnych sektorów najlepsz± stopê zwrotu osi±gnê³y spó³ki z bran¿y spo¿ywczej. Indeks WIG-Spo¿ywczy spad³ o 1,9%. Najs³abiej w listopadzie wypad³ indeks WIG-Budownictwo, który spad³ o 6,3%. Od pocz±tku roku najlepsz± inwestycj± okaza³y siê spó³ki z bran¿y telekomunikacyjnej (-11,5%). Najwiêksze spadki zanotowa³y spó³ki spo¿ywcze (-56,1%) i banki (-49,1%).
W listopadzie indeks WIG porusza³ siê w trendzie spadkowym, zbli¿aj±c siê do poziomów z 2004 roku. Indeks spad³ z poziomu ponad 29600 pkt osi±gaj±c minimum poni¿ej poziomu 25000 pkt. Przed nami grudzieñ, który z regu³y jest udany dla posiadaczy akcji. Od 1995 ¶redni wzrost indeksu WIG wyniós³ 3,8% a mediana 4,8%.
W listopadzie na GPW zadebiutowa³y akcje spó³ki ENEA SA. Na debiucie kurs akcji wzrósl o 1,3% do poziomu 15,6 z³.
Od pocz±tku roku indeks WIG spad³ ju¿ o 51,2%, wydaje siê, ¿e akcje wielu spó³ek s± ju¿ w znacznym stopniu niedowarto¶ciowane ale ich wzrostom nie sprzyja sytuacja globalna. W Stanach Zjednoczonych wyniki spó³ek za 3 kwarta³ okaza³y siê bardzo s³abe. Spó³ki z indeksu SP500 zanotowa³y 25% spadek zysku r/r. Dodatkowo wzrostom nie sprzyjaj± wyniki finansowe publikowane przez spó³ki z GPW oraz pogarszaj±ce siê dane makroekonomiczne.
Rynki Nowej Europy.
Na rynkach Nowej Europy dominowa³y spadki. Najlepiej w tym okresie zachowywa³y siê spó³ki tureckie.
¬ród³o: Gazeta Ubezpieczeniowa
JT