Pytanie Czytelnika: Renta inwalidzka a renta rodzinna?

W związku z orzeczonym inwalidztwem trzeciej grupy przysługuje mi renta inwalidzka. Czy mimo to mogę ubiegać się również o rentę rodzinną, skoro oboje moi rodzice nie żyją?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Zgodnie z art. 65.1. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki, które pozwalają uprawnionym członkom jej rodziny do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Zatem wiele zależy od tego, czy rodzice osoby ubiegającej się o rentę rodzinną byli emerytami, rencistami lub pobierali zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Prawo do renty rodzinnej nie przysługuje potomstwu osoby zmarłej, która w chwili śmierci nie była uprawniona do świadczenia z ZUS, ani też nie spełniała warunków do ich przyznania (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 13 lipca 2012 r. III UK 134/2011).

Zasadniczym ustawowym warunkiem przyznania renty rodzinnej, o jaką ubiegać się mogą członkowie rodziny po uprawnionej osobie zmarłej (w wieku powyżej 30 lat) jest posiadanie przez tę osobę okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego 5 lat, przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem jej śmierci.

Zgodnie z art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 ze zm.) ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą także – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przyznać, w drodze wyjątku, świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Podstawa prawna:
Ustawa o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 Nr 153 poz. 1227 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz