Pytanie Czytelnika: Renta a praca zarobkowa

Jestem rencistą z orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy po przebytej operacji. Pracowałem na stanowisku diagnosty na stacji kontroli pojazdów. Czy obecnie mogę podjąć pracę diagnosty w bardzo ograniczonym wymiarze (kilka godzin miesięcznie) bez narażenia się na utratę bądź zmniejszenia świadczenia?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznych:

NIE. Rencista z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy nie ma prawa do podjęcia jakiejkolwiek pracy , nawet w wymiarze kilku godzin miesięcznie. Całkowita niezdolność do pracy już z samego założenia warunkuje brak możliwości zarobkowych, co skutkuje zakazem podjęcia jakiejkolwiek pracy, pod groźbą utraty świadczenia.

Jako takie prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolny do pracy,
• ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
• niezdolność do pracy powstała w okresie zatrudnienia, okres ubezpieczenia i nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warto wiedzieć, że niezdolność do pracy może być częściowa lub całkowita. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Jeżeli niezdolność do pracy łączy się z naruszeniem sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, organ orzekający stwierdza niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Zarówno całkowita, jak i częściowa niezdolność do pracy może mieć charakter stały lub okresowy, podobnie niezdolność do samodzielnej egzystencji. Trwałą lub okresową niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji organ orzekający ustala w zależności od charakteru i stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz braku lub istnienia pozytywnych rokowań co do odzyskania zdolności do pracy. 

Podstawa prawna:
art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com