Podsumowanie tygodnia - Wielkie rozczarowanie emeryturą z OFE i widmo redukcji w PZU

Drugi tydzień lutego przyniósł niepokojące wiadomości o bardzo niskiej, pierwszej emeryturze z OFE. W mediach pojawiły się także spekulacje o redukcji zatrudnienia w PZU, a Warta przedstawiła wyniki finansowe za 2008 rok.

I po co komu OFE?

Otwarte Fundusze Emerytalne powstały 10 lat temu. Ich celem było zniesienie monopolu ZUSu i przekazanie Polakom większej kontroli nad swoimi przyszłymi emeryturami. W ubiegłym tygodniu poznaliśmy wysokość pierwszej emerytury korzystającej częściowo z nowego systemu. Okazało się, że świeżo upieczona emerytka otrzymała tylko 23,65 złotych ze zgromadzonych środków na koncie OFE. Resztę emerytury niewiele przekraczającej 900 złotych kobieta otrzyma z ZUSu. Okazuje się, że zwłaszcza osoby starsze mogą dużo stracić na reformie emerytalnej z 1999 roku. Dlatego tez rząd postanowił wyjść naprzeciw oczekiwaniom kobiet i dać im możliwość zrezygnowania z OFE. Dzięki temu emerytki mogłyby dostać więcej pieniędzy. Zdaniem rządu został popełniony błąd przy wdrażaniu reformy. Nie został stworzony stabilny subfundusz dla osób starszych. Dlatego też wypłaty mogą być bardzo niskie.

Jednak nie we wszystkich przypadkach jest tak źle. Niektóre emerytki korzystające z nowego systemu zgromadziły na tyle duże fundusze by dostawać nawet ponad 200 złotych z OFE. Są to jednak wyjątki. Na razie prezentowane dane są dosyć niepełne. Mężczyźni mogą przejść na emeryturę 5 lat później od kobiet. Dopiero wtedy poznamy wysokość emerytur dla obu płci. Sama emerytka, która otrzymała 23,65 złotych z OFE uważa, że reforma była bardzo dobrym pomysłem. Jednak jej zdaniem skorzystają z niej przede wszystkim ludzie młodzi, którzy rozpoczęli pracę na niedługo przed wejściem reformy w życie. Już niedługo zmienią się zasady funkcjonowania OFE. Mają powstać trzy subfundusze, oraz zostaną obniżone o połowę prowizje. Jest już jednak za późno by zmienić sytuację ludzi przechodzących w ciągu najbliższych kilku lat na emeryturę,

Redukcje w PZU

Rynek ubezpieczeniowy w tym tygodniu zelektryzowała informacja o planowanych redukcjach w PZU. Według informacji zdobytych przez gazetę „Parkiet” pracę u największego ubezpieczyciela miałoby stracić aż 1500 osób. W dzień po pojawieniu się tej wiadomości w mediach, zdementował ją rzecznik PZU. Jego zdaniem nie dojdzie do grupowych zwolnień a jedynie do redukcji kosztów. Największy polski ubezpieczyciel realizuje obecnie strategię polegającą na pogłębianiu współpracy pomiędzy PZU S.A. i PZU Życie. Agenci obu spółek mają zacząć sprzedawać w tym roku wszystkie oferowane przez towarzystwa produkty, a nie tylko ubezpieczenia życiowe lub majątkowe. Kolejne zmiany dotyczą organizacji pracy i kosztów utrzymania współdzielonych budynków.

Czy wraz z realizacją nowej strategii dojdzie do zwolnień? Jest to trudne do przewidzenia. Pod koniec 2008 r. w PZU pracowało łącznie 11,5 tys. osób, a w PZU Życie - 4,2 tys. osób. W polskich spółkach grupy jest zatrudnionych łącznie około 16 tys. ludzi. Zwolnienie 1,5 tys. osób oznaczałoby zatem redukcję zatrudnienia o ok. 10%. Ciężko wyobrazić sobie tak dużą redukcję personelu w spółce, która nie dość, że chce utrzymać swoją dominującą pozycję, to jeszcze planuje zdobywać nowe segmenty rynku. Pod koniec 2008 roku został uruchomiony kanał sprzedaży Direct w PZU. Poza tym firma odnotowała znaczne zyski w ubiegłym roku i planuje przejęcia za granicą, a także na naszym rynku. Być może jednak wskutek zaostrzającej się konkurencji i kryzysu finansowego dojdzie w końcu do zwolnień. Ale nie będą to redukcje o tak dużej skali.

ZUSowi brakuje pieniędzy

W tym tygodniu poznaliśmy także niepokojące informacje na temat budżetu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Okazuje się, że przez kryzys finansowy ZUSowi może w tym roku zabraknąć nawet 12 miliardów złotych na wypłatę rent i emerytur. Wszystkiemu winna zwalniająca dynamicznie gospodarka. Wzrost PKB w 2009 roku prawdopodobnie nie przekroczy 2 procent. W ostatnich miesiącach wzrosło także bezrobocie i zmalały płace. To wszystko oznacza mniejsze wpłaty do ZUS i powiększającą się dziurę budżetową. Żeby ratować sytuację ZUS zastanawia się nad zaciągnięciem kredytów. Wciąż niewiadomo jaka będzie ostateczna decyzja i czy polski rząd wspomoże ZUS także w inny sposób.

 
Warta zebrała prawie 5 miliardów składek

Warta jedna z największych grup ubezpieczeniowych w Polsce opublikowała w tym tygodniu wyniki finansowe za ubiegły rok. Zysk netto WARTY majątkowej wyniósł 50,2 mln zł, zaś WARTY życiowej 22,8 mln zł. Spółki odnotowały również znaczący wzrost przypisu brutto - TUnŻ WARTA o 305,4% (2,9 mld zł), a TUiR WARTA o 9,2% (2 mld zł). Po IV kwartałach 2008 r. TUnŻ WARTA wypracowało 22,8 mln zł zysku netto, co oznacza wzrost o 1,1 mln zł (o 5%) w porównaniu do 2007 r. Spółka poprawiła też w porównaniu do ubiegłego roku o 15,3% wynik techniczny, który wyniósł na koniec grudnia 2008 r.  29,3 mln zł.

Z kolei TUiR Warta miała zysk w 2008 roku niższy o 100,3 miliona złotych w porównaniu z 2007 r. Zdaniem grupy został on zdeterminowany został zdeterminowany trudną sytuacją na rynkach inwestycyjnych - wynik z działalności inwestycyjnej wyniósł na koniec 2008 r. 45,6 mln zł (w porównaniu  z 162 mln zł na koniec 2007). Spółka poprawiła o 42,3%, w porównaniu do roku poprzedniego, wynik techniczny, który  na koniec 2008 r. zamknął się kwotą 48,3 mln zł. Słabsze zyski grupy to wynik szeroko zakrojonych inwestycji. Dobrze o kondycji firmy świadczy dynamiczny rozwój składek brutto. Czy jednak Warcie uda się utrzymać silną pozycję na rynku ubezpieczeniowym? W 2008 roku towarzystwo straciło drugą pozycję na rynku na rzecz Ergo Hestii. Sprawozdanie finansowe przedstawione w tym tygodniu wydaje się potwierdzać silną Warty. Dobre wyniki pokazują tez jak mocno rozwija się cała branża. Jednak 2009 może być dużo mniej korzystny dla Warty.

Ważna poprawka dla rynku ubezpieczeniowego

W tym tygodniu udało się Polskiej Izbie Ubezpieczeń wywalczyć bardzo ważną zmianę w brzmieniu art. 829 §2 k.c. Wykreślono sentencję „a także każda zmiana dotycząca wysokości sumy ubezpieczenia lub zakresu ochrony ubezpieczeniowej”. Oszczędzi to ogromnych kłopotów wszystkim towarzystwom. Nie będą one musiały pytać o zgodę klienta w przypadku każdej zmiany w umowie ubezpieczenia. Jedynie w przypadku niekorzystnych zmian dla ubezpieczonego towarzystwo będzie musiało ubiegać się o aprobatę swojego klienta. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku ubezpieczeń grupowych, gdzie kontakt z każdym z setek, a nawet tysięcy klientów może zająć mnóstwo czasu, lub okazać się nawet niemożliwy. W świetle starych przepisów, każda nawet kosmetyczna zmiana umowy oznaczała konieczność sporządzania praktycznie nowej umowy ubezpieczenia.

Po zaakceptowaniu przez Sejm stanowiska Komisji Finansów Publicznych art. 829 § 2 k.c. otrzyma brzmienie:
„§2. W umowie ubezpieczenia na życie zawartej na cudzy rachunek, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się nie wcześniej niż następnego dnia po tym, gdy ubezpieczony oświadczył stronie wskazanej w umowie, że chce skorzystać z zastrzeżenia na jego rzecz ochrony ubezpieczeniowej. Oświadczenie powinno obejmować także wysokość sumy ubezpieczenia. Zmiana umowy na niekorzyść ubezpieczonego lub osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci ubezpieczonego wymaga zgody ubezpieczonego.”

Jakub Tabisz