Jak wygląda badanie lekarskie na prawo jazdy?

Badania lekarskie są niezbędne do uzyskania prawa jazdy. W czasie wizyty u orzecznika zostaniesz zapytany o różne kwestie dotyczące Twojego stanu zdrowia. W razie stwierdzenia zdolności do prowadzenia samochodu, motocykla czy każdego innego pojazdu otrzymasz terminowe zaświadczenie o braku przeciwwskazań do kierowania. Sprawdź, jak dokładnie przebiega badanie lekarskie na prawo jazdy i w jaki sposób można się do niego przygotować.

Co warto wiedzieć o badaniach lekarskich?

Badania lekarskie na prawo jazdy dotyczą zarówno osób rozpoczynających swoją przygodę z jazdą, jak i doświadczonych kierowców, którzy chcą przedłużyć ważność swoich uprawnień. Od 2013 roku nie wydaje się już bezterminowych dokumentów, dlatego każdy chcący legalnie przemieszczać się pojazdami musi co jakiś czas ponownie wykonać badania. W zależności od stanu zdrowia lekarz orzecznik wystawia oświadczenie o braku przeciwwskazań do jazdy. Może być ono ważne maksymalnie przez 15 lat. Najczęstszą przyczyną skrócenia tego okresu są problemy z widzeniem i wady wzroku.

Co zabrać ze sobą na badanie lekarskie na prawo jazdy?

Podczas badań lekarskich na prawo jazdy powinieneś mieć ze sobą:

• dokument potwierdzający Twoją tożsamość, np. dowód osobisty lub paszport;
• prawo jazdy, jeśli starasz się przedłużenie ważności uprawnień do kierowania;
• okulary lub soczewki, jeśli nosisz je na co dzień;
• aparat słuchowy, o ile go używasz;
• pozytywną opinię lekarza neurologa o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdem, jeśli chorujesz na padaczkę;
• zaświadczenie od diabetologa, jeśli cierpisz na cukrzycę.

Jak przebiega badanie lekarskie na prawo jazdy?

Podczas badania lekarskiego lekarz orzecznik ma za zadanie sprawdzić, czy Twój stan zdrowia pozwala na bezpieczne kierowanie pojazdami. W tym celu dokonuje oceny w zakresie:

• narządu wzroku, słuchu i równowagi;
• układu ruchu;
• układu nerwowego, w tym padaczki;
• działania nerek;
• stanu psychicznego;
• układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego.

Specjalista powinien również przeprowadzić odpowiedni wywiad, aby dostrzec ewentualne objawy świadczące o uzależnieniu od alkoholu bądź środków psychoaktywnych lub nadużywaniu jakiejś substancji. Lekarz orzecznik może zapytać również o przyjmowane leki, które mogłyby wpływać na zdolność do kierowania pojazdów. Jeśli okaże się, że dany środek farmaceutyczny jest przyjmowany regularnie i oddziałuje negatywnie na zdolność prowadzenia auta, specjalista może odmówić wydania orzeczenia.

Badanie lekarskie na prawo jazdy: narząd wzroku

Podczas okulistycznej części badania lekarskiego specjalista ma za zadanie sprawdzić ostrość wzroku bez korekcji, a także z korekcją u osób noszących okulary lub szkła kontaktowe. Konieczne jest wówczas podanie wartości szkieł korygujących i określenie wady wzroku. Jeśli masz jakieś ograniczenia związane z narządem wzroku, w Twoim prawie jazdy znajdzie się jeden z następujących kodów:

• 01 – o ile wymagana jest u Ciebie korekta i/lub ochrona wzroku;
• 01.01 – gdy na co dzień nosisz okulary;
• 01.02 – jeśli używasz soczewek kontaktowych;
• 01.06 – gdy używasz naprzemiennie okularów i soczewek kontaktowych.

Lekarz może zweryfikować również pole widzenia, rozpoznawanie barw, widzenie obuoczne, widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie. Niektóre z badań są obowiązkowe wyłącznie dla określonych grup kandydatów na kierowców, np. będących po laserowej korekcji wzroku lub mających kierować pojazdami w celach zawodowych.

Badanie lekarskie na prawo jazdy: narząd słuchu i narząd równowagi

U osób starających się o wydanie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T ubytek częściowy albo całkowity słuchu nie wyklucza uzyskania pozytywnej decyzji od lekarza orzecznika. Z kolei osoby starające się o uprawnienia kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E powinny być w stanie rozróżnić słowa wypowiadane szeptem z odległości nie mniejszej niż 1 m, w tym również przy zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu. Przy używaniu wymienionych urządzeń w orzeczeniu lekarskim musi znaleźć się odpowiedni kod.
Badanie obejmuje również weryfikację sprawności układu równowagi. W tym celu lekarz zapyta Cię np. o zawroty głowy, problemy z działaniem błędnika czy przebyte operacje uszu. Orzecznik powinien przeprowadzić również dowolnie wybraną próbę statyczno-dynamiczną. Może to być np. próba Flecka, która wymaga ustania na jednej nodze z zamkniętymi oczami przez 15 sekund. Niekiedy wykonuje się również próbę Romberga polegająca na ocenie pozycji ciała u osoby stojącej ze złączonymi stopami i otwartymi, a później zamkniętymi oczami.
Wszystkie te badania neurologiczne są całkowicie nieinwazyjne i proste do wykonania, dlatego nie powinny być przyczyną jakichkolwiek obaw.

Badanie lekarskie na prawo jazdy: układ nerwowy

Lekarz orzecznik podczas wydawania opinii bierze również pod uwagę kondycję układu nerwowego. Może zapytać o ewentualne zaburzenia świadomości i koordynacji ruchowej, problemy z motoryką, nieprawidłowe funkcjonowanie wzroku czy słuchu wynikające np. z choroby obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego lub uszkodzeń powstałych w czasie zabiegu chirurgicznego.
Kandydaci na kierowcę cierpiący na padaczkę i przyjmujący na stałe leki przeciwpadaczkowe przed uzyskaniem decyzji od lekarza orzecznika muszą zdobyć opinię od neurologa. Specjalista musi potwierdzić brak występowania ataków w ciągu ostatnich 2 lat. Ponadto taki pacjent ma obowiązek przeprowadzać badania kontrolne co pół roku przez pierwsze 2 lata, a później co roku przez kolejne 3 lata. Częstotliwość badań w późniejszym okresie ustala lekarz neurolog z uwzględnieniem indywidualnego stanu chorego.

Badanie lekarskie na prawo jazdy: stan psychiczny

Podczas badania lekarz orzecznik ma również za zadanie ocenić stan psychiczny kandydata na kierowcę. Aby to zrobić, specjalista powinien wziąć pod uwagę ewentualne poważne zaburzenia psychiczne (wrodzone lub wynikające z choroby, urazu lub zabiegu operacyjnego) oraz ewentualne problemy wpływające negatywnie na zdolność oceny sytuacji lub szybkość reakcji spowodowane np. wiekiem czy zaburzeniami osobowości. W razie stwierdzenia u osoby starającej się o uprawnienia do kierowania pojazdami wymienionych dolegliwości lekarz orzecznik może wydać pozytywną opinię, pod warunkiem że:

• opinia wydana przez lekarza psychiatrę lub psychologa nie stwierdza przeciwwskazań do prowadzenia samochodu;
• kandydat uczestniczy w regularnych badaniach lekarskich, które zostały mu zalecone.

Badanie lekarskie na prawo jazdy: uzależnienia

Jeśli w czasie badania lekarskiego lekarz orzecznik rozpozna u kandydata na kierowcę uzależnienie od alkoholu lub brak możliwości powstrzymania się od picia i kierowania, ma prawo wydać negatywną opinię. W uzyskaniu orzeczenia o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów może pomóc udokumentowanie co najmniej rocznego okresu abstynencji lub zaświadczenie od specjalisty, u którego dana osoba leczy się z uzależnienia.

Ile kosztuje badanie lekarskie na prawo jazdy?

Za badanie na prawo jazdy zapłacisz 200 zł, niezależnie od lokalizacji gabinetu lekarza orzecznika. Koszt takiej wizyty odgórnie określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.
Kierowcy zawodowi muszą dodatkowo zapłacić ok. 150 zł za konsultację psychologiczną.

Podsumowanie

• Każdy kandydat na kierowcę przed uzyskaniem prawa jazdy musi przejść obowiązkowe badania lekarskie.
• Przeprowadza je lekarz orzecznik, który ma za zadanie sprawdzić ogólny stan zdrowia przyszłego kierowcy.
• W czasie badania uprawniony do tego lekarz opiniuje m.in. stan narządu wzroku, słuchu i równowagi, kondycję psychiczną, działanie układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, a także układu nerwowego.
• Osoby chorujące na cukrzycę i padaczkę muszą przedstawić podczas badania zaświadczenie od lekarza specjalisty o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdów.