Akt zgonu jest oficjalnym dokumentem niezbêdnym do za³atwienia wielu formalno¶ci zwi±zanych z samym pogrzebem, a tak¿e ze spadkiem czy ubezpieczeniem. Wystawianiem tego wa¿nego za¶wiadczenia zajmuj± siê odpowiednie organy pañstwowe. Przeczytaj i dowiedz siê, jak uzyskaæ akt zgonu, czy istnieje konieczno¶æ wnoszenia op³at za dokument i kto mo¿e odebraæ takie pismo.
Czym jest akt zgonu?
Akt zgonu to dokument w formie papierowej lub elektronicznej, który potwierdza fakt ¶mierci danej osoby. Jest wystawiany przez Urz±d Stanu Cywilnego. Zasady dotycz±ce m.in. formu³owania jego tre¶ci i wnoszenia op³at za jego uzyskanie okre¶laj± Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity — Dz.U. z 2018 r. poz. 2224 z pó¼n. zm.), Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o op³acie skarbowej (tekst jednolity — Dz.U. z 2019 r. poz. 1000 z pó¼n. zm.) oraz Konwencja nr 16 Miêdzynarodowej Komisji Stanu Cywilnego sporz±dzona w Wiedniu 8 wrze¶nia 1976 r. dotycz±ca wydawania wielojêzycznych odpisów aktów stanu cywilnego (Dz.U. z 2004 r. nr 166 poz. 1735).
Wyró¿nia siê:
-
odpis zupe³ny aktu zgonu — zawiera wiêcej informacji ni¿ odpis skrócony. Opisuje wszystkie informacje zamieszczone w dokumencie w momencie jego sporz±dzenia wraz z tre¶ci± pó¼niej wprowadzonych zmian;
-
odpis skrócony aktu zgonu — odzwierciedla jedynie aktualne informacje;
-
wielojêzyczny odpis skrócony aktu zgonu — przydaje siê przy za³atwianiu formalno¶ci za granic± i nie wymaga t³umaczenia. Jest dostêpny tylko w tradycyjnej formie papierowej.
W praktyce do za³atwiania formalno¶ci zwi±zanych z pogrzebem, ubezpieczeniem czy spadkiem najczê¶ciej wykorzystuje siê skrócony odpis aktu zgonu.
Co zawiera skrócony akt zgonu?
Skrócony akt zgonu zawiera informacje dotycz±ce zmar³ego oraz okoliczno¶ci ¶mierci. Okre¶la m.in.:
-
dane osobowe zmar³ego (imiê, nazwisko, datê i miejsce urodzenia, stan cywilny);
-
datê i godzinê zgonu;
-
miejsce zgonu (szpital, dom, inne oraz nazwa miejscowo¶ci);
-
okoliczno¶ci znalezienia zw³ok (data, miejsce i godzina);
-
dane rodziców osoby zmar³ej;
-
informacje o odpisie (zgodno¶æ aktu skróconego z odpisem zupe³nym, miejsce i datê sporz±dzenia, fakt wniesienia op³aty skarbowej).
Jakie dokumenty s± niezbêdne do odebrania aktu zgonu?
Je¶li ubiegasz siê o wydanie aktu wspó³ma³¿onka, rodzeñstwa lub wstêpnego czy zstêpnego, nie musisz przygotowywaæ za¶wiadczeñ potwierdzaj±cych cel Twojego dzia³ania. W przeciwnym razie, je¶li zmar³y nie by³ blisk± Ci osob±, masz obowi±zek udokumentowaæ swój interes prawny.
Ponadto mo¿esz potrzebowaæ równie¿:
-
informacji o zmar³ym — jego daty urodzenia, imienia, nazwiska, daty i miejsca zgonu;
-
oznaczenia oryginalnego aktu;
-
danych urzêdu, który zarejestrowa³ fakt ¶mierci danej osoby i sporz±dzi³ oryginalny aktu zgonu;
-
potwierdzenia wniesienia op³aty;
-
dokumentu to¿samo¶ci;
-
pe³nomocnictwa i dowodu op³aty za pe³nomocnictwo.
Gdzie mo¿na odebraæ akt zgonu?
Wniosek o wydanie aktu zgonu mo¿na z³o¿yæ osobi¶cie we w³a¶ciwym urzêdzie lub za po¶rednictwem odpowiedniej strony internetowej. Formularz o wydanie dokumentu potwierdzaj±cego fakt ¶mierci danej osoby da siê te¿ przes³aæ listownie.
Odpis aktu zgonu przez internet
Aby uzyskaæ akt zgonu przez internet, musisz wej¶æ na odpowiedni± rz±dow± stronê internetow±, zalogowaæ siê profilem zaufanym lub e-dowodem, wype³niæ wniosek i wnie¶æ op³atê przelewem. Odpis mo¿esz wtedy odebraæ osobi¶cie w urzêdzie, otrzymaæ poczt± na wskazany adres zamieszkania lub na skrzynkê pocztow± Gov (ePUAP) w formacie XML lub PDF.
Odpis aktu zgonu w urzêdzie
Je¶li zamierzasz ubiegaæ siê o akt zgonu osobi¶cie, udaj siê do wybranego urzêdu stanu cywilnego z odpowiednimi dokumentami. Na miejscu zap³aæ za wystawienie dokumentu i z³ó¿ wniosek. Podczas wizyty zostaniesz poproszony o przedstawienie dokumentu to¿samo¶ci.
Odpis aktu zgonu listownie
Do uzyskania dokumentu za po¶rednictwem poczty musisz najpierw wydrukowaæ i wype³niæ wniosek o odpis aktu zgonu. Znajdziesz go na stronie internetowej urzêdu stanu cywilnego. Nastêpnie musisz uregulowaæ op³atê za wydanie dokumentu. Na koniec pozostaje przes³aæ wniosek wraz z za³±cznikami na adres dowolnego urzêdu stanu cywilnego w Polsce. W tym wypadku wniosek odbierzesz osobi¶cie, mailowo lub listownie.
Jak d³ugo czeka siê na akt zgonu?
Czas oczekiwania na akt zgonu zale¿y od aktualnego statusu aktu zgonu. Je¶li znajduje siê on w elektronicznym centralnym rejestrze stanu cywilnego, dokument dostaniesz w ci±gu 7 dni kalendarzowych od chwili z³o¿enia wniosku. Je¶li urz±d stanu cywilnego nie dysponuje aktem w formie elektronicznej, ale ma go w formie papierowej, na za¶wiadczenie zaczekasz maksymalnie do 7 dni roboczych. Z kolei gdy urz±d nie ma formy papierowej aktu, ani ten dokument nie zosta³ przeniesiony do rejestru, uzyskasz go w ci±gu 10 dni roboczych.
Kto ma prawo odebraæ akt zgonu?
Mo¿liwo¶æ odebrania aktu zgonu maj± ¶ci¶le okre¶lone osoby. Prawo do uzyskania dokumentu osoby zmar³ej przys³uguje:
-
jej ma³¿onkowi;
-
rodzeñstwu;
-
zstêpnym (dzieciom, wnukom, prawnukom);
-
wstêpnym (rodzicom, dziadkom, pradziadkom);
-
przedstawicielom ustawowym b±d¼ opiekunom;
-
organom s±dowym i administracji publicznej;
-
organizacjom spo³ecznym, które wyka¿± odpowiedni cel statutowy i przemawiaj±cy za tym cel spo³eczny.
Wniosek o wydanie aktu zgonu mo¿e te¿ z³o¿yæ pe³nomocnik. Musi on mieæ jednak odpowiedni dokument potwierdzaj±cy zdolno¶æ do podejmowania czynno¶ci prawnych w czyim¶ imieniu. Ponadto powinien dysponowaæ dowodem wniesienia op³aty skarbowej za pe³nomocnictwo.
Warto wiedzieæ! Kierownik Urzêdu Stanu Cywilnego mo¿e odmówiæ wydania aktu zgonu. W takiej sytuacji masz prawo odwo³aæ siê od uzyskanej decyzji w ci±gu 14 dni. Odwo³anie nale¿y z³o¿yæ do wojewody, któremu podlega dany Urz±d Stanu Cywilnego. |
Ile p³aci siê za akt zgonu?
Po zarejestrowaniu zgonu w urzêdzie stanu cywilnego (USC), zazwyczaj dostaje siê bezp³atnie jeden odpis skrócony aktu. Aby odebraæ ka¿de kolejne za¶wiadczenie, trzeba wnie¶æ odpowiedni± op³atê. Jej wysoko¶æ zale¿y od rodzaju dokumentu.
Odpis skróconego aktu zgonu kosztuje 22 z³ (równie¿ ten wielojêzyczny), a odpis zupe³ny aktu stanu cywilnego — 33 z³. Przy korzystaniu z pomocy pe³nomocnika nale¿y dodatkowo doliczyæ op³atê wynosz±c± 17 z³ za pe³nomocnictwo. Ponadto przy regulowaniu nale¿no¶ci online trzeba siê liczyæ z dodatkowym wydatkiem w wysoko¶ci 0,59 z³ dla operatora p³atno¶ci.
Warto wiedzieæ! W niektórych sytuacjach jest mo¿liwe uzyskanie aktu zgonu bezp³atnie. Takie przypadki precyzyjnie okre¶la ustawa o op³acie skarbowej. |
W jakich sytuacjach jest niezbêdny akt zgonu?
Aktu zgonu potwierdza fakt ¶mierci danej osoby. O przedstawienie takiego dokumentu mo¿esz zostaæ poproszony:
-
przed pochówkiem w zak³adzie pogrzebowym;
-
w Zak³adzie Ubezpieczeñ Spo³ecznych (gdy ubiegasz siê o zasi³ek pogrzebowy, rentê po zmar³ym);
-
w miejscu pracy zmar³ego (je¶li masz mo¿liwo¶æ otrzymania odprawy po¶miertnej);
-
w Twoim zak³adzie pracy (gdy ubiegasz siê o urlop okoliczno¶ciowy);
-
u notariusza lub w s±dzie w celu uregulowania kwestii spadkowych;
-
u dostawców mediów (je¶li chcesz rozwi±zaæ lub przepisaæ np. umowy telekomunikacyjne lub abonamentowe zmar³ego);
-
w firmie ubezpieczeniowej (gdy osoba zmar³a mia³a wykupion± polisê na ¿ycie, ubezpieczenie OC lub ubezpieczenie mieszkania).
Jak uzyskaæ akt zgonu i co trzeba o nim wiedzieæ — podsumowanie
-
Akt zgonu to dokument papierowy lub elektroniczny wystawiany przez Urz±d Stanu Cywilnego po zgonie danej osoby. Podaje najwa¿niejsze informacje o zmar³ym i okoliczno¶ciach jego ¶mierci.
-
Wyró¿nia siê akt zgonu zupe³ny, skrócony i wielojêzyczny. Ten ostatni mo¿na uzyskaæ tylko w wersji papierowej.
-
Wniosek o wydanie aktu zgonu mo¿na z³o¿yæ w urzêdzie, listownie lub przez internet.
-
Prawo do odebrania aktu zgonu maj± bliskie osoby zmar³ego, a tak¿e organy pañstwowe i administracyjne maj±ce w tym uzasadniony interes prawny.
-
Za uzyskanie skróconego odpisu aktu zgonu trzeba zap³aciæ 22 z³, a zupe³nego — 33 z³.
¬ród³o