W czasie prowadzenia samochodu kierowca musi wykonywaæ kilka czynno¶ci jednocze¶nie — obs³ugiwaæ urz±dzenia znajduj±ce siê w aucie, zwracaæ uwagê na znaki i reagowaæ na sytuacje na drodze. Przewa¿nie wszystkie te zadania realizuje siê automatycznie. Trudno¶ci z synchronizowaniem zadañ za kierownic± pojawiaj± siê czêsto po spo¿yciu alkoholu. Aby zniechêciæ kierowców do wsiadania za kó³ko po kieliszku, ustawodawca wprowadza coraz to surowsze kary. Sprawd¼, co grozi za jazdê pod wp³ywem alkoholu w 2023 roku.
Czym jest stan po spo¿yciu alkoholu?
Szczegó³y odno¶nie do dopuszczalnego poziom alkoholu we krwi czy w wydychanym powietrzu ka¿de pañstwo okre¶la w sposób indywidualny. Najbardziej liberalne przepisy obowi±zuj± w Wielkiej Brytanii, Liechtensteinie i na Malcie, gdzie dopuszczalny poziom alkoholu we krwi kierowcy wynosi 0,8 promila.
W Polsce, podobnie jak w Szwecji i Norwegii, mo¿esz prowadziæ auto, maj±c maksymalnie 0,2 promila. Po przekroczeniu tego limitu rodzaj i wymiar zastosowanej wobec Ciebie kary bêd± siê zmieniaæ wraz ze wzrostem stê¿enia alkoholu. Je¶li jego poziom wynosi od 0,2 do 0,5 promila we krwi (lub od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 wydychanego powietrza), mówi siê o
stanie po spo¿yciu alkoholu. Taki czyn jest uznawany za wykroczenie, a za jego pope³nienie odpowiada siê na podstawie kodeksu wykroczeñ.
Czym jest nietrze¼wo¶æ?
Prowadzenie pojazdu po przekroczeniu granicy 0,5 promila stê¿enia alkoholu we krwi (powy¿ej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3 wydychanym powietrzu) z wykroczenia zmienia siê w przestêpstwo. Kierowca prowadzi wówczas w stanie nietrze¼wo¶ci, a za taki czyn wymierza siê karê na podstawie kodeksu karnego.
Warto wiedzieæ! Ryzyko spowodowania ¶miertelnego wypadku z udzia³em jednego samochodu u kierowców z poziomem alkoholu 0,5-0,9 promila jest 11,1 razy wy¿sze, ni¿ u osób trze¼wych. Przy poziomie 1-1,4 promila — 48 razy wy¿sze, a powy¿ej 1,5 promila — a¿ 380 razy wy¿sze*. |
Co grozi za jazdê po alkoholu w 2023 roku?
Alkohol w znacz±cym stopniu wp³ywa na zdolno¶æ do prowadzenia samochodu. Zmniejsza pole widzenia i pogarsza koordynacjê wzrokow±, ruchow± i poznawcz±. Dodatkowo zniekszta³ca obraz i wyd³u¿a czas reakcji, a tak¿e przyczynia siê do trudno¶ci z ocen± odleg³o¶ci. Mo¿e powodowaæ równie¿ sk³onno¶æ do brawury i ryzykownych zachowañ. Dlatego kary za jazdê po alkoholu maj± maksymalnie zniechêciæ kierowców do wsiadania za kó³ko po kieliszku oraz oddzia³ywaæ na przysz³e zachowania potencjalnych sprawców, zniechêcaj±c ich do ponownego pope³nienia wykroczenia czy przestêpstwa.
Za jazdê po alkoholu w 2023 roku gro¿± ró¿nego rodzaju konsekwencje polegaj±ce m.in. na pobycie w wiêzieniu, wydaniu zakazu prowadzenia pojazdów czy na³o¿eniu grzywny finansowej. Wysoko¶æ kar zmienia siê w zale¿no¶ci od stê¿enia alkoholu we krwi i okoliczno¶ci zatrzymania.
Jazda w stanie po u¿yciu alkoholu
Konsekwencje wynikaj±ce z prowadzenia pojazdu mechanicznego po u¿yciu alkoholu lub ¶rodków odurzaj±cych o podobnym dzia³aniu okre¶la art. 87 Kodeksu wykroczeñ (k.w.). Zgodnie z przepisami za taki czyn w 2023 roku grozi:
-
grzywna o warto¶ci od 2500 do 30000 z³ lub areszt do 30 dni;
-
zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesiêcy do 3 lat;
-
15 punktów karnych.
Jazda w stanie nietrze¼wo¶ci
Kierowcy prowadz±cy auto w stanie nietrze¼wo¶ci musz± siê liczyæ ze znacznie surowszymi karami. Ich wymiar okre¶laj± regulacje Kodeksu Karnego (k.k.). Zgodnie z prawem osobie maj±cej powy¿ej 0,5 promila alkoholu we krwi jad±cej pojazdem mechanicznym grozi:
-
grzywna, ograniczenie wolno¶ci lub kara wiêzienia do lat 2 (od 1 pa¼dziernika grzywna i ograniczenie wolno¶ci zostan± zast±pione przez karê pozbawienia wolno¶ci do 3 lat na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie k.k.);
-
zakaz prowadzenia pojazdów od 3 do 15 lat;
-
kara finansowa od 5000 do 60000 z³;
-
15 punktów karnych.
Warto wiedzieæ! Kara pieniê¿na za prowadzenie w stanie nietrze¼wo¶ci jest przekazywana na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Jest to organizacja pañstwowa podlegaj±ca Ministrowi Sprawiedliwo¶ci, która ma na celu przeciwdzia³anie przestêpczo¶ci i pomoc pokrzywdzonym i ¶wiadkom. |
Ponowna jazda pod wp³ywem alkoholu — recydywa
S³owo recydywa pochodzi od ³aciñskiego
recidivus oznaczaj±cego
powrotny, powtórny. W jêzyku prawnym oznacza ponowne pope³nienie wykroczenia czy przestêpstwa, co wi±¿e siê z wymierzeniem surowszej kary, ni¿ osobom dopuszczaj±cym siê go po raz pierwszy. Ma to odniesienie równie¿ do przypadków ponownego prowadzenia pojazdu po spo¿yciu alkoholu.
Kierowca, który kolejny raz usi±dzie za kó³kiem w stanie nietrze¼wo¶ci mo¿e zostaæ skazany na pozbawienie wolno¶ci od 3 miesiêcy do 5 lat oraz otrzymaæ zakaz prowadzenia pojazdów od 3 do 15 lat lub do¿ywotnio (je¶li zosta³ zatrzymany za jazdê w stanie nietrze¼wo¶ci po raz 3.). Grozi mu równie¿ grzywna pieniê¿na w wysoko¶ci od 10 000 do 60 000 z³. Ponadto od marca 2024 roku za taki czyn zostanie wprowadzona nowa kara w postaci konfiskaty pojazdu.
Spowodowanie wypadku po alkoholu bez ofiar ¶miertelnych
Spowodowanie zdarzenia drogowego po alkoholu powoduje jeszcze wiêksze zaostrzenie kar. Sprawcy wypadku, w którym nie ma ¿adnych ofiar ¶miertelnych grozi:
-
wiêzienie do lat 3;
-
zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat;
-
grzywna w wysoko¶ci od 10 000 do 60 000 z³;
-
konfiskata pojazdu (od marca 2024 roku).
Spowodowanie wypadku po alkoholu z ciê¿kim uszczerbkiem na zdrowiu lub ¶mierci±
Z jeszcze powa¿niejszymi konsekwencjami musz± siê liczyæ kierowcy, którzy spowodowali wypadek po alkoholu, czego skutkiem jest trwa³y uszczerbek na zdrowiu lub ¶mieræ ofiar. Za taki czyn grozi:
-
wiêzienie od 3 do 16 lat;
-
do¿ywotni zakaz prowadzenia pojazdów;
-
kara finansowa od 10 000 do 60 000 z³;
-
konfiskata samochodu (od marca 2024 roku).
Warto wiedzieæ! Poprzez ciê¿ki uszczerbek na zdrowiu rozumie siê m.in. pozbawienie ofiary wypadku wzroku s³uchu, czy mowy oraz spowodowanie innego rodzaju kalectwa, ciê¿kiej choroby nieuleczalnej czy d³ugotrwa³e uniemo¿liwienie pracy w zawodzie. |
Spowodowanie po alkoholu katastrofy z ofiarami ¶miertelnymi
Za katastrofê drogow± uznaje siê nag³e zdarzenie zak³ócaj±ce ruch i nios±ce powa¿ne konsekwencje, w którym bierze udzia³ co najmniej 10 osób. Osoba, która spowoduje takie zdarzenie pod wp³ywem alkoholu, nara¿a siê na:
-
wiêzienie od 5 do 16 lat;
-
do¿ywotni zakaz prowadzenia pojazdów;
-
karê finansow± od 10 000 do 60 000 z³;
-
konfiskatê samochodu (od marca 2024 roku).
Komu grozi konfiskata auta za jazdê pod wp³ywem alkoholu?
Konfiskata pojazdu jako skutek pope³nienia przestêpstwa (nie koniecznie zwi±zanego z prowadzeniem pojazdu po alkoholu) funkcjonuje obecnie w regulacjach prawnych wielu pañstw Europy, np. w Austrii, Francji czy w Niemczech. Przepis umo¿liwiaj±cy przepadek samochodu, bo tak w³a¶nie okre¶la siê w jêzyku prawnym odebranie w³asno¶ci do auta w zwi±zku z pope³nionym przestêpstwem, wejdzie w ¿ycie 14 marca 2023 roku. Taka zmiana w prawie jest efektem nowelizacji Kodeksu Karnego podpisanej przez prezydenta w 2022 roku.
Konfiskata samochodu bêdzie groziæ kierowcom, którzy:
-
prowadzili pojazd w stanie nietrze¼wo¶ci, maj±c co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi (w szczególnych i uzasadnionych sytuacjach s±d mo¿e odst±piæ od orzeczenia przepadku);
-
spowodowali wypadek w stanie nietrze¼wo¶ci, niezale¿nie od stê¿enia alkoholu we krwi;
-
wsiedli za kó³ko w stanie nietrze¼wo¶ci po raz kolejny w ci±gu ostatnich 2 lat. W tym przypadku równie¿ nie ma limitu alkoholu we krwi;
-
spowodowali wypadek i zbiegli z miejsca zdarzenia (nawet, je¶li byli ca³kowicie trze¼wi).
Warto wiedzieæ! Na osobê prowadz±c± nienale¿±cy do niej pojazd pod wp³ywem alkoholu, mo¿e zostaæ na³o¿ony przepadek stanowi±cy równowarto¶æ auta. |
Podsumowanie
-
W Polsce dopuszczalne stê¿enie alkoholu we krwi kierowcy wynosi 0,2 promila.
-
Prowadzenie pojazdu w stanie po spo¿yciu alkoholu (0,2-0,5 promila) jest uznawana za wykroczenie, a jazda w stanie nietrze¼wo¶ci (powy¿ej 0,5 promila) za przestêpstwo.
-
Wymiar kary za jazdê po alkoholu zale¿y m.in. od stê¿enia alkoholu we krwi i powagi ewentualnych szkód spowodowanych przez kierowcê.