Według danych GUS w 2020 roku nieco ponad 880 tys. gospodarstw rolnych dysponowało łączną liczbą niemal 1,5 mln ciągników rolniczych. Pewną część z nich stanowią pojazdy używane, zakupione na rynku wtórnym. Jeśli Ty również planujesz przeprowadzenie takiej transakcji, sprawdź, co warto wiedzieć o umowie kupna-sprzedaży ciągnika rolniczego.

Jak poprawnie przygotować umowę kupna-sprzedaży ciągnika?

Umowa kupna-sprzedaży to umowa cywilnoprawna uregulowana w przepisach art. 535-555 Kodeksu cywilnego. W aktach prawnych tego rodzaju dokument jest nazywany „umową sprzedaży”, jednak w praktyce znacznie częściej wykorzystuje się zwrot „umowa kupna-sprzedaży”. Przez sporządzenie takiego pisma sprzedawca zobowiązuje się przenieść na nabywcę prawo do własności rzeczy (np. ciągnika rolniczego) i wydać ją. W zamian za to kupujący ma odebrać przedmiot i zapłacić ustaloną cenę.

Dokumentacja pojazdu

Przed stworzeniem i podpisaniem dokumenty kupna-sprzedaży ciągnika rolniczego musisz zadbać o kilka szczegółów. Jeśli jesteś kupującym, zwróć uwagę, aby dane o pojeździe i jego właścicielu zawarte w umowie były tożsame z informacjami znajdującymi się w dowodzie rejestracyjnym ciągnika.

Stan techniczny pojazdu

W treści umowy kupna-sprzedaży należy dokładnie opisać ewentualne usterki pojazdu. Ma to znaczenie zarówno dla kupującego, jak i dla sprzedawcy. Dzięki zapisom w dokumencie dotyczącym wad ciągnika dotychczasowy właściciel jest zwolniony od odpowiedzialności za nie z tytułu rękojmi. Nabywca z kolei ma jasność co do obecnego stanu technicznego pojazdu.

Forma umowy

Przepisy Kodeksu cywilnego nie określają jasno, w jakiej formie powinna zostać zawarta umowa sprzedaży. Mimo to, zwłaszcza jeśli przedmiotem transakcji jest przedmiot o dużej wartości, np. ciągnik rolniczy, rekomenduje się zachowanie formy pisemnej. Taki dokument może okazać się przydatny podczas rejestracji pojazdu w urzędzie komunikacji czy w razie kontroli urzędu skarbowego. Forma pisemna umożliwia również skuteczniejsze dochodzenie swoich praw w razie ewentualnego sporu pomiędzy stronami umowy.

Co musi zawierać umowa kupna-sprzedaży ciągnika?

Każda umowa powinna zawierać niezbędne elementy dostosowane do charakteru danej transakcji. Dzięki temu taki dokument ma moc prawną i może poprawnie spełniać swoją funkcję przed odpowiednio długi czas (umowę sprzedaży pojazdu powinno się przechowywać przez 3 lata, licząc od terminu wymagalności).
W treści umowy kupna-sprzedaży muszą się znaleźć określone zapisy. Należą do nich:

• data i miejsce zawarcia — informacja co do terminu podpisania umowy ma szczególne znaczenie, bo wiąże się z rejestracją ciągnika i jego ubezpieczeniem;
• dane identyfikacyjne sprzedającego i kupującego wraz z adresami, numerami PESEL oraz seriami i numerami dowodów osobistych;
• dokładny opis przedmiotu umowy precyzujący markę/model pojazdu, rok produkcji, numer nadwozia, numer silnika, numer rejestracyjny, numer karty pojazdu, kolor i przebieg;
• cena sprzedaży (w formie wartościowej i pisemnej) wraz z określeniem sposobu zapłaty;
• termin wydania pojazdu;
• deklaracja kupującego o znajomości stanu technicznego ciągnika;
• oświadczenie sprzedającego, że jest on prawnym właścicielem pojazdu, że nie został on zajęty przez komornika sądowego i nie stanowi przedmiotu zabezpieczenia;
• określenie, kto ponosi wydatki wiążące się z zawarciem umowy;
• podpisy sprzedającego i kupującego.

Co jeszcze może zawierać umowa kupna-sprzedaży?

Umowa kupna-sprzedaży ciągnika rolniczego może zawierać wszelkie zapisy, które z perspektywy kupującego lub sprzedającego wydają się być istotne. W polskim prawie istnieje dość duża swoboda w konstruowaniu tego rodzaju dokumentów. Niemożliwe jest jednak, aby umowa precyzowała wszystkie nietypowe sytuacje, które mogą mieć miejsce.
Dlatego jako jeden z ostatni z punktów należy zawrzeć informację: „W sprawach nieuregulowanych w niniejszej umowie zastosowanie mają obowiązujące w tym zakresie przepisy Kodeksu cywilnego”. Nieumieszczenie takiej formułki co prawda nie wyklucza możliwości powołania się na Kodeks cywilny (KC) w razie sporu, jednak może nieco utrudniać jego rozstrzygnięcie. W KC są zawarte informacje m.in. o przedawnieniu rękojmi po upływie 2 lat od zakupu.

Jako załącznik do umowy można też dodać raport z badania technicznego ciągnika przygotowany przez niezależnego eksperta lub diagnostę stacji obsługi pojazdów. Kosztem takiego przeglądu jest obciążony nabywca lub sprzedawca, w zależności od ustaleń pomiędzy stronami transakcji. W czasie przeglądu można zweryfikować m.in. zgodność numeru VIN czy stan techniczny pojazdu.

W umowie sprzedaży można też umieścić oświadczenie zbywcy o wypadkowości lub bezwypadkowości ciągnika.

Jak uwzględnić współwłaściciela lub dwóch nabywców w umowie?

Przy współwłasności pojazdu lub sprzedaży ciągnika dwóm nabywcom w treści umowy należy uwzględnić wszystkie strony transakcji. Dodatkowo muszą oni złożyć swoje odręczne podpisy na sporządzonym dokumencie. Jest to konieczne, bo jeden współwłaściciel nie może sprzedać wspólnego ciągnika bez zgody i wiedzy pozostałych właścicieli.

O czym powinien pamiętać kupujący?

Jako osoba kupująca musisz zachować szczególną ostrożność i zwrócić uwagę na konstrukcję pisma dokumentującego transakcję. Przed podpisaniem przeczytaj umowę na spokojnie i ze zrozumieniem. Zawsze możesz poprosić o przesłanie lub przekazanie wzoru dokumentu do analizy, np. dzień przed jego podpisaniem. Upewnij się, czy w treści nie pojawiły się wzmianki o usterkach ciągnika, o których sprzedawca wcześniej Cię nie poinformował. Zweryfikuj też znajdującą się w umowie cenę pojazdu i nie wyrażaj zgody na umieszczenie zaniżonej kwoty. Jeśli po zapoznaniu z treścią umowy jakiekolwiek zapisy budzą Twoje wątpliwości, poproś sprzedającego o ich wyjaśnienie lub dokonanie poprawek.
Podczas podpisywania umowy sprawdź poprawność danych sprzedawcy i jeszcze raz przejrzyj informacje o ciągniku. Pamiętaj też, aby wraz z kluczykami odebrać od dotychczasowego właściciela wszystkie niezbędne dokumenty — dowód rejestracyjny czy polisę OC.

Odpowiedzialność za wady ukryte ciągnika rolniczego

Za ukryte usterki nabytego już pojazdu odpowiada sprzedawca, który nie poinformował potencjalnego kupującego o wadach ciągnika. Ta zasada wynika z „rękojmi za wady fizyczne” opisanej w art. 556-576 Kodeksu cywilnego. Jeśli zauważysz uszkodzenia nieuwzględnione w umowie kupna-sprzedaży, jak najszybciej daj o tym znać sprzedającemu.

O czym powinien pamiętać sprzedający?

Osoba sprzedająca pojazd przeważnie odpowiada za przygotowanie umowy. Sporządź tyle jej kopii, ile jest stron transakcji. Tak samo jak kupujący, nie zgadzaj się na zaniżanie w dokumencie ceny ciągnika. Nowy właściciel może Cię o to poprosić, aby zmniejszyć wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych PCC. Takie postępowanie jest jednak niezgodne z prawem i może zostać uznane za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Co więcej, umieszczenie niższej kwoty na umowie w niczym nie pomoże, bo podatek PCC jest obliczany od ceny rynkowej.

Pamiętaj, aby ustalić dokładny termin przekazania ciągnika nabywcy. Dzięki temu unikniesz dodatkowych kosztów związanych np. z parkowaniem pojazdu na płatnym parkingu. Opłatą za postój ciągnika od daty odebrania ustalonej w umowie zostanie wtedy obciążony nabywca.

Podczas wydawania ciągnika wraz z kluczykami i dokumentami przekaż nabywcy wszystkie istotne informacje dotyczące pojazdu. Pamiętaj również, aby powiadomić swojego ubezpieczyciela o sprzedaży ciągnika i zmianie właściciela. Na skontaktowanie się z firmą ubezpieczeniową masz 14 dni od zbycia pojazdu. Musisz też złożyć w wydziale komunikacji zawiadomienie o zbyciu traktora, na co masz 30 dni od chwili podpisania umowy.

Umowa kupna-sprzedaży ciągnika — podsumowanie

Sporządzenie umowy sprzedaży ciągnika rolniczego może wydawać się dość skomplikowane, jednak wystarczy pamiętać o kilku ważnych kwestiach, aby przygotować kompletny dokument. Możesz też skorzystać z wzorów dostępnych w internecie lub z generatorów umów kupna-sprzedaży. Używając gotowych formularzy, sprawdź, czy w treści umieszczono wszystkie niezbędne elementy. Dzięki temu unikniesz problemów i ewentualnych sporów z drugą stroną transakcji.