Nie każdy kierowca wie, że ma prawo odwołać się od mandatu, którym został ukarany. Aby to zrobić, konieczne jest złożenie stosownego wniosku w ciągu 7 dni w sądzie rejonowym. Dowiedz się, jak przebiega procedura odwołania się od mandatu drogowego oraz w jakich przypadkach możesz z niej skorzystać. Ta wiedza może Ci się przydać niejednokrotnie.

Mandat drogowy – co musisz o nim wiedzieć?

Mandat to kara lub grzywna nakładana na sprawcę wykroczenia. W przypadku kierowców otrzymują go osoby, które złamały przepisy Kodeksu drogowego. Mandat może zostać nałożony w chwili popełniania przestępstwa lub tuż po nim. Aby był on wiążący, musi zostać wystawiony w ciągu kolejnych 14 dni od momentu, gdy zostanie ujawniony czyn zabroniony.

Drugą sytuacją, w której zgodnie z prawem kierowca może zostać ukarany za popełnione wykroczenia, jest udowodnienie takiego czynu za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego. Chodzi przede wszystkim o fotoradary, które wykonują zdjęcia kierowcom przekraczającym dozwoloną prędkość. W takim przypadku czas na wystawienie mandatu wydłuża się do 30 dni od chwili ujawnienia sprawcy.

Za wykroczenia drogowe można otrzymać trzy rodzaje mandatów:
·        zaoczny – jest on wystawiany w sytuacji, gdy wykroczenie zostało stwierdzone bez obecności sprawcy, ale jest potwierdzone np. zdjęciem z fotoradaru,
·        gotówkowy – gdy sprawca wykroczenia przyznaje się do winy i opłaca go bezpośrednio u funkcjonariusza, jest nakładany jedynie na osoby nie będące mieszkańcami Polski,
·        kredytowany – najczęściej występujący typ mandatu, który sprawca musi opłacić w ciągu 7 dni od otrzymania kary.
Pamiętaj! Jeśli będziesz zwlekać z zapłaceniem mandatu, to urząd skarbowy potrąci tę kwotę z nadpłaty podatku dochodowego. Jeśli będzie to niemożliwe, to komornik zajmie Twoje wynagrodzenie za pracę. W ostateczności sprawa może trafić do sądu, a Ty zostaniesz obarczony dodatkowymi kosztami postępowania.

Kto może ubiegać się o odwołanie od mandatu?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, mandat karny wystawiony za wykroczenie drogowe może być uchylony tylko w konkretnych sytuacjach. Dotyczy to przypadków, gdy:
·        czyn nie był zabroniony w chwili jego popełniania, ale na skutek zmiany przepisów w ciągu kolejnych dni został zagrożony mandatem,
·        działania zostały podjęte w celu obrony koniecznej lub obrony dobra, które jest chronione prawem, a niebezpiecznej sytuacji nie udało się uniknąć (np. przekroczenie prędkości podczas transportu do szpitala osoby, której życie było zagrożone),
·        ukarania sprawcy może dokonać jedynie sąd,
·        kwota mandatu jest wyższa, niż przewidują przepisy,
·        wykroczenie było następstwem upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej lub innych zaburzeń.

Pamiętaj! Jeśli uważasz, że zostałeś niesłusznie ukarany mandatem drogowym, to w ciągu 7 dni możesz złożyć odwołanie.

Odwołanie mandatu drogowego – jak to zrobić?

W celu odwołania się od decyzji o nałożeniu mandatu niezbędne jest złożenie stosownego wniosku. W przypadku, gdy zostałeś ukarany za wykroczenie drogowe poza swoim miejscem zamieszkania, to musisz ustalić, do jakiego sądu należy skierować ten dokument. Informację tę znajdziesz na otrzymanym pokwitowaniu.

Bardzo ważne jest to, aby prawidłowo sformułować wniosek do sądu o uchylenie mandatu. Jest to niezbędne, gdyż w przeciwnym razie może on go odrzucić. Elementy, które muszą znaleźć się w tym dokumencie, to przede wszystkim:
·        szczegółowe dane osoby ukaranej (imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania itd.),
·        numer i seria mandatu wraz z kwotą do zapłaty,
·        nazwę oraz dokładny adres sądu, do którego kierowany jest wniosek,
·        datę i miejsce przygotowania dokumentu,
·        godzinę zdarzenia wraz z dokładnym opisem okoliczności,
·        uzasadnienie, dlaczego mandat powinien zostać anulowany,
·        własnoręczny podpis.

Ważne! Wniosek możesz złożyć osobiście, ale nie jest to koniecznością. Jeśli wydział sądu, do którego go składasz, znajduje się daleko od Twojego miejsca zamieszkania, to masz prawo wysłać go drogą pocztową.

Procedura odwołania od mandatu drogowego przebiega w następujący sposób:
1.      Musisz złożyć wniosek do odpowiedniego sądu w ciągu 7 dni od chwili otrzymania mandatu.
2.      Sąd rozpatrzy okoliczności zdarzenia oraz wyznaczy termin rozprawy.
3.      Zostaniesz o niej poinformowany listownie.
4.      Jeśli sąd uzna, że ma już zgromadzony niezbędny materiał dowodowy, to zrezygnuje z przeprowadzania rozprawy.
5.      W przypadku, gdy rozprawa nie jest konieczna, to sąd wyda wyrok zaocznie.

Pamiętaj! Jeśli w otrzymanym od sądu piśmie o dacie rozprawy nie ma podanej informacji o tym, że musisz obowiązkowo stawić się na rozprawie, to Twoja obecność jest nieobligatoryjna.

Złożenie wniosku o odwołanie mandatu drogowego jest bezpłatne. Nie są za niego pobierane żadne opłaty. Do czasu wydania decyzji przez sąd nie musisz opłacać kary. Jeśli jednak wydany wyrok będzie niekorzystny, to jej wysokość może wzrosnąć. Od tej decyzji nie możesz odwołać się do wyższej instancji.

Umorzenie mandatu – kiedy jest możliwe?

Oprócz odwołania mandatu możesz także wnioskować o jego umorzenie w całości lub części. Jeśli Twoja sytuacja finansowa nie jest najlepsza, to możesz także starać się o rozłożenie zobowiązania na wygodne raty lub o przesunięcie terminu zapłaty kary.

Umorzenie mandatu drogowego jest możliwe po złożeniu wniosku do urzędu wojewódzkiego. Jeśli kara została nałożona przez Inspekcję Transportu Drogowego, to do tej instytucji trzeba wysłać dokument.

Pamiętaj! Nie możesz zatytułować wniosku jako prośby o anulowanie mandatu, gdyż takie pojęcie nie istnieje w polskim ustawodawstwie. W takim przypadku dokument ten zostanie odrzucony.

Oprócz odpowiedniego tytułu wniosek powinien zawierać również następujące elementy:
·        serię oraz numer otrzymanego mandatu oraz dokładną jego kwotę,
·        dane wnioskodawcy (imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania itd.),
·        nazwę urzędu wraz z adresem,
·        miejsce oraz datę sporządzenia wniosku,
·        opis sytuacji, w której doszło do nałożenia mandatu,
·        informację dotyczącą tego, o co wnioskujesz,
·        opis przyczyn, przez które zapłata mandatu w terminie nie jest możliwa,
·        dokumenty świadczące o trudnej sytuacji finansowej.
Na samym dole sporządzonego wniosku musi znaleźć się własnoręczny podpis.

Nieprzyjęcie mandatu za wykroczenie drogowe – z czym się to wiąże?

Kierowca, który został ukarany przez funkcjonariusza mandatem drogowym, nie musi go przyjmować. Zgodnie z prawem ma możliwość odmówienia kary i powinien o tym zostać poinformowany przez osobę przeprowadzającą kontrolę. Jest to jednak rozwiązanie, które wiąże się z poważnymi konsekwencjami.

W takim przypadku sprawa zostaje skierowana do sądu właściwego dla miejsca, w którym doszło do popełnienia wykroczenia. Może to być więc dość problematyczne, zwłaszcza gdy sąd ustali, że obecność osoby ukaranej podczas rozprawy jest obowiązkowa. Trzeba wziąć pod uwagę również koszty pomocy prawnej, które mogą być bardzo wysokie.

Mandaty drogowe, tak jak inne zobowiązania finansowe, ulegają przedawnieniu. Te, które należy opłacić do 7 dniu, zgodnie z Kodeksem wykroczeń ulegają przedawnieniu po upływie 3 lat. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu sprawa musi zostać skierowana do sądu w ciągu 12 miesięcy. Na wydanie wyroku ma on następne 2 lata.

Mandat a wysokość OC – czy kara ma wpływ na koszty ubezpieczenia?

Każdy kierowca powinien wiedzieć, że obecnie towarzystwa ubezpieczeniowe mają swobodny dostęp do informacji o punktach karnych oraz mandatach nałożonych na konkretną osobę. Może to być więc czynnik wpływający na wysokość składki OC. Duża liczba kar może bowiem świadczyć o brawurowej i niebezpiecznej jeździe, a więc i większym ryzyku spowodowania kolizji czy wypadku. Osoby, które często łamią przepisy drogowe, muszą więc liczyć się z tym, że mogą zapłacić większe OC.

Jeśli uważasz, że zostałeś niesłusznie ukarany mandatem, to odwołaj się od tej decyzji, składając odpowiedni wniosek. W przypadku trudnej sytuacji materialnej możesz także starać się o zmniejszenie lub całkowite umorzenie kary. Pamiętaj jednak o przestrzeganiu ustalonych terminów, gdyż po ich upływie złożenie wniosku nie będzie możliwe.