Podpisałam umowę ubezpieczenia na życie w dwóch różnych towarzystwach ubezpieczeniowych. Czy po mojej śmierci rodzina otrzyma świadczenie z obu polis?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Jeżeli w tych formach zostało zawarta umowa ubezpieczenia na życie, to nic nie stoi na przeszkodzie aby następca prawny otrzymał sumę ubezpieczeniową z każdego z tych tytułów.

Zgodnie z art. 829. § 1. Kc, Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:  

1. przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;  
2. przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.  

W umowie ubezpieczenia na życie zawartej na cudzy rachunek odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się nie wcześniej, niż następnego dnia po tym, gdy ubezpieczony oświadczył stronie wskazanej w umowie, że chce skorzystać z zastrzeżenia na jego rzecz ochrony ubezpieczeniowej.

Oświadczenie powinno obejmować także wysokość sumy ubezpieczenia. Zmiana umowy na niekorzyść ubezpieczonego lub osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci ubezpieczonego wymaga zgody tego ubezpieczonego.

Ubezpieczenia osobowe różnią się od ubezpieczeń majątkowych przede wszystkim przedmiotem ochrony, jakim jest życie i zdrowie ubezpieczonych, a więc ich dobra osobiste.

U podstaw przyjętego w art. 829 § 1 podziału ubezpieczeń osobowych leży odmienność zdarzenia losowego, od którego uzależnione jest powstanie obowiązku świadczenia ubezpieczeniowego. W ubezpieczeniu na życie wypadkiem ubezpieczeniowym jest śmierć osoby ubezpieczonej, niezależnie od przyczyn zgonu, albo dożycie przez nią określonego wieku.

Natomiast w ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków powstanie prawa do świadczenia ubezpieczeniowego uzależnione jest od doznania przez osobę ubezpieczoną nieszczęśliwego wypadku powodującego skutki określone w warunkach ubezpieczenia. Takim skutkiem może być śmierć albo uszkodzenie ciała lub spowodowanie rozstroju zdrowia, w szczególności inwalidztwa.

Śmierć ubezpieczonego stwarza obowiązek świadczenia w obu rodzajach ubezpieczenia, jednakże w ubezpieczeniu na życie przyczyna zgonu jest obojętna, natomiast w ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków musi nią być nieszczęśliwy wypadek. Umowę ubezpieczenia na życie osoby trzeciej można zawrzeć tylko na jej rzecz i za jej wyraźną zgodą, a nie na własny rachunek.

Z ubezpieczeń osobowych nie wypłaca się odszkodowań, lecz świadczenie w wysokości określonej sumy ubezpieczenia. A zatem wysokość świadczenia nie pozostaje w żadnym stosunku do doznanej szkody. Należy się ono niezależnie od tego, czy osoba ubezpieczona doznała jakiegokolwiek uszczerbku majątkowego w następstwie zdarzenia określonego w umowie.

Ze względu na to dopuszczalne jest kumulowanie świadczeń z ubezpieczenia osobowego z roszczeniem odszkodowawczym do sprawcy szkody na osobie, które nie przechodzi, tak jak w ubezpieczeniu majątkowym, na ubezpieczyciela. Dopuszczalne jest także kumulowanie świadczeń z kilku ubezpieczeń osobowych lub z ubezpieczenia osobowego i społecznego.

Podstawa prawnaŁ
Ustawa kodeks cywilny ( Dz. U. z 1964 Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com