Zbliżam się do ukończenia 60 roku życia i muszę wybrać, czy chcę iść na wcześniejszą emeryturę, do której spełniłam w 2008 roku warunki, czy na nowych zasadach? Aktualnie pracuję i jestem członkiem OFE. ZUS nie chce przeliczyć mi wariantowo wartości emerytury w obu przypadkach, tylko każe złożyć wniosek, a we wniosku jest pozycja, że wnioskuję o przekazanie składek z OFE do ZUS.

Co z tymi składkami, jeśli okaże się, że stara emerytura jest mniejsza i będę jednak chciała iść na emeryturę po ukończeniu 60 roku życia? W którym momencie moje składki z OFE zostaną przekazane do ZUS? Dlaczego ZUS nie może bez wniosku i bez wycofania składek z OFE przeliczyć mojej emerytury w obu tych przypadkach?

Drugie pytanie: gdy wybiorę emeryturę według starych zasad, to czy wystarczy zgłosić wniosek przed ukończeniem ukończeniem 60 lat, czy też jednocześnie muszę zakończyć pracę? Czy mogę dalej pracować i nie pobierać tej emerytury, aż do momentu, o którym sama zadecyduję?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych:

W procedurze ZUS nie istnieje coś takiego jak symulacja przeliczeniowa na korzystnych warunkach. Pojęcie to, chociaż słusznie podejmowane przez płatnika, nie ma jednak bezpośredniego przełożenia praktycznego. W powyższej kwestii należy złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia i zasygnalizowanie, iż jest się członkiem OFE.

Zgodnie z art. 7 ustawy o emeryturach kapitałowych ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych oraz środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanym dalej „subkontem”, przysługuje emerytura kapitałowa w postaci: 

1. okresowej emerytury kapitałowej lub 
2. dożywotniej emerytury kapitałowej. 

Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego do ukończenia 65. roku życia. Dożywotnia emerytura kapitałowa przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego dożywotnio po ukończeniu 65. roku życia. 

Emerytura kapitałowa w części pochodzącej ze środków: 

1. zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych - jest finansowana z tych środków; 
2. zewidencjonowanych na subkoncie - jest finansowana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Emerytura kapitałowa występuje w dwóch postaciach, tj. okresowej emerytury kapitałowej, którą będzie można pobierać od 60. do 65. roku życia, i dożywotniej emerytury kapitałowej wypłacanej po osiągnięciu 65 lat. Pierwsza przysługiwać więc będzie tylko kobietom.

Koncepcja emerytury okresowej ma uzasadnienie w niższym wieku emerytalnym kobiet. Niższy o pięć lat wiek emerytalny kobiet niewątpliwie zaniżałby kwotę dożywotniej emerytury, gdyby ją ustalić przy uwzględnieniu „n” dla wieku 60 lat. Z tego względu dla kobiet przechodzących na emeryturę przed osiągnięciem wieku 65 lat będzie się ustalać tzw. okresową emeryturę kapitałową na nieco innych zasadach niż dożywotnią emeryturę kapitałową. 

Koncepcja dwóch rodzajów emerytur kapitałowych została uwarunkowana także względami ekonomicznymi. Należy bowiem zauważyć, że w latach 2009-2013 na emeryturę na podstawie art. 21 u.e.r. będą przechodziły tylko kobiety, a populacja kobiet urodzonych w latach 1949-1953, które nabędą prawo do emerytury kapitałowej w latach 2009-2013, została pomniejszona o osoby, które do 2008 r. nabyły prawo do wcześniejszej emerytury albo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, oraz o te osoby, które nie przystąpiły do II filaru.

Zatem z uwagi na fakt, że do 2030 r. liczba osób przechodzących na te emerytury kapitałowe nie będzie duża, utworzenie podmiotów, które wypłacałyby dożywotnie emerytury dla kobiet już od 2009 r. byłoby zbyt kosztowne. W tej sytuacji nie utworzono od 2009 r. odrębnych podmiotów, które miałyby wypłacać emerytury kapitałowe, i będzie to robił Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 

Podstawa prawna:
Ustawa o emeryturach kapitałowych ( Dz. U z 2008 Nr 228 poz. 1507 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com