Mam rentę uczniowską. Ze względu na mój wysoki dochód, ZUS na stałe obniżył mi rentę o maksymalną kwotę. W tym roku mój dochód przekroczy 130% średniej krajowej. Jak podam do ZUS-u całoroczny dochód w jednej kwocie, to spowoduje to zawieszenie renty i będę musiał oddać jeszcze to, co dostałem w tym roku - czyli rentę maksymalnie pomniejszoną. Jeśli rozliczę się z ZUS-em dochodem podanym w miesiącach (w trzech miesiącach nie przekroczyłem 130% średniej krajowej) to i tak moja renta będzie zawieszona. Ale czy będę musiał oddać rentę z 12 czy tylko z 9 miesięcy (z tych, w których przekroczyłem próg 130%)? I czy jeśli w kolejnym roku mój dochód nie przekroczy 130% średniej krajowej, to czy wtedy będę automatycznie rozliczony po podaniu przeze mnie dochodów i przyznają mi rentę, czy też jakaś komisja będzie mnie znów wzywać, badać i na nowo oceniać po każdym zawieszeniu renty? Rentę mam przyznaną na stałe.

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Na wstępie trzeba zaznaczyć, iż rentę uczniowską przyznawano na podstawie poprzedniej ustawy emerytalno-rentowej. Prawo do tego świadczenia zachowują tylko ci, których stan zdrowia nie uległ poprawie a którzy byli objęci poprzednią ustawą. Osoby, którym na podstawie starej ustawy emerytalnej przyznano tzw. rentę uczniowską, zachowały do niej prawo po 1 stycznia 1999 r., czyli po zmianie sytemu ubezpieczeń społecznych, jeśli nadal są całkowicie niezdolne do pracy.

Zgodnie z art. 104 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Warto nadmienić, że zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 3 czerwca 2008 r.I UK 405/2007 osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy nie przysługuje świadczenie rehabilitacyjne także wówczas, gdy prawo do renty (wypłaty tego świadczenia) zostało zawieszone w związku z osiągnięciem przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS .

W powyższym przypadku renta powinna zostać zawieszona z uwagi na przekroczenie 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Do przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczenia zalicza się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów kodeksu pracy i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Ubezpieczony będzie zatem zobowiązany oddać rentę od chwili, kiedy jego zarobki przekroczyły wymienione 130% wynagrodzenia, bądź też odpowiednio mniejszą kwotę w wypadku przekroczenia o 70%, bowiem kwota osiągniętego przychodu uzasadnia zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia, które zostało wypłacone w pełnej wysokości, organ rentowy dochodzi zwrotu od świadczeniobiorcy nienależnie pobranych kwot.

Podstawa prawna:
Ustawa o emeryturach i rentach z FUS ( Dz.U z 2009 Nr 153 poz. 1227 ze zm.)


Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com